از راست: کاوه گلستان، منوچهر دقتی و عباس عطاربا تــاریـخ
نه بودن‌ِمان نه رفتن‌ِمان فرقی به حال دنیا نمی‌کند.
از راست: کاوه گلستان، منوچهر دقتی و عباس عطارنه بودن‌ِمان نه رفتن‌ِمان فرقی به حال دنیا نمی‌کند.
اسماعیل (یک شعر بلند) از رضا براهنی «تقدیم به خاطره‌یِ مخدوش دوستم اسماعیل شاهرودی [آینده] که در پاییز شصت در تهران مُرد» (رضا براهنی/ بهمن ۶۰ و فروردین ۶۱ تهران).
«انقلاب اسلامی را من به عنوانِ آغازگاهِ بازنگری در کلِ حقيقت ایران در نظر گرفتم، کلِ واقعيت ایران، ما از این‌جا بایستی شروع کنيم و همه‌چيز را تقریباً زیرورو کنيم» (داریوش همایون/ گفت‌وگو درباره تاریخ معاصر ایران). کتاب «یک زندگانی و پرسش‌هایِ بی‌شمار» برگزیده‌ای از مهم‌ترین گفت‌وگوها و مصاحبه‌هایِ داریوش همایون در سال‌هایِ پس از انقلاب ۵۷ است که او به تاریخ معاصر ایران و تغییرات سیاسی و اجتماعی/فرهنگی در آن می‌پردازد و تلاش می‌کند چرایی وقوع انقلاب ۵۷ را توضیح دهد.
و رفته رفت و رفتگان همه رفتند؛ اما ما، زندانیانِ خانه و اشیاء تصدیق می‌کنیم که نرفتیم. *اسماعیل شاهرودی
شب‌هایِ نویسندگان و شاعران ایران شب‌هایِ شعر گوته از ۱۸ تا ۲۷ مهر ۱۳۵۶ با همکاری کانون نویسندگان ایران و انجمن روابط فرهنگی ایران و آلمان؛ انستیتو گوته. شب پنجم: باقر مومنی اسماعیل شاهرودی سعید سلطان‌پور اورنگ خضرایی علی موسوی گرمارودی *سلطان‌پور صحبت‌هایِ خود را با این جمله آغاز می‌کند: «سلام شكستگان سال‌هایِ سیاه، تشنگانِ آزادی، خواهران و برادارانم، سلام».
دباره کتاب «سینما جهنم؛ شش گزارش درباره آدم‌سوزی در سینما رکس» نوشته کریم نیکونظر جهنم در سینما حمیدرضا یوسفی https://globisreview.com/fa/?p=1113
چون زلف نگاری ای شب بس تیره و تاری ای شب پایان تو نداری ای شب.. برایِ امروز و همه شب‌هایی که پایان ندارند..
امروز سالروز به قتل رسیدنِ احمد کسروی است. کسروی در ۲۰ اسفند ۱۳۲۴ و در سن ۵۵ سالگی، در اتاق بازپرسی ساختمان کاخ دادگستری تهران «به ضرب گلوله و ۲۷ ضربه چاقو» توسط افراد گروه «فدائیان اسلام» ترور شد. به گفته محمد امینی پژوهشگر تاریخ معاصر ایران: «جامعه‌ای که در برابر اقدام تروریستی فدائیان اسلام سکوت کرد، تاوان آن را بعدتر پرداخت». شاید بهترین پژوهش تاریخی درباره چرایی و چگونگی به قتل رسیدنِ کسروی، نوشته ناصر پاکدامن با عنوان «قتلِ کسروی» باشد. پاکدامن در این کتاب با تکیه بر مدارک و اسناد موجود به قتلِ کسروی و شرایط اجتماعی و تاریخی آن دوره می‌پردازد. پاکدامن کتاب را با این جمله آغاز می‌کند: «پرونده قتل کسروی هم‌چنان گشوده است. همه کسانی که استقرار جامعه‌ای بر پایه عدل و داد و آزادی و برابری را در ایران خواهانند، می‌باید رسیدگی مجدد به پرونده قتل کسروی را خواستار شوند. تا این ظلم بزرگ برجاست، کجا می‌توان از داد و دادگستری سخن گفت؟»
شب‌هایِ نویسندگان و شاعران ایران شب‌هایِ شعر گوته از ۱۸ تا ۲۷ مهر ۱۳۵۶ با همکاری کانون نویسندگان ایران و انجمن روابط فرهنگی ایران و آلمان؛ انستیتو گوته. شب چهارم: غلامحسين ساعدی هوشنگ ابتهاج مفتون امينی حسين منزوی عظيم خليلی عليرضا نوری‌زاده
ولادیمیر کاساگوفسگی فرمانده نظامی روسیه بین سال‌هایِ ۱۸۹۶ تا ۱۸۹۸ به‌عنوان رئیس آموزش سواره نظام ایرانی و فرمانده بریگارد قزاق در ایران خدمت می‌کرد. مجموعه یادداشت‌هایِ او به‌هنگام ماموریت در ایران، ۴ کارتن است که جمعاً چیزی حدود ۳هزار ۶۸۴ ورق بزرگ ۲۲×۳۴ سانتی‌متر همراه با ۱۳۷ نامه و ۴۲۲ برگ سند است. از این مقدار تنها بخش کوچکی از یادداشت‌هایِ او در سال ۱۹۵۳ از سویِ انجمن علمی خاورشناسی شوروی منتشر شد که در سال ۱۳۴۴ نیز توسط عباسقلی جلی برایِ اولین‌بار از زبان روسی به فارسی ترجمه شد. مهم‌ترین بخش یادداشت‌هایِ کاساگوفسکی به کشته‌شدن ناصرالدین‌شاه و تشریفات ورود مظفرالدین‌شاه به تهران و هم‌چنین نکات خواندنی از زندگی امین‌السلطان اختصاص دارد. خاطرات کاساگوفسکی بعد از سال‌ها با عنوان «خاطرات کلنل کاساگوفسکی» با ویرایش و حروف‌چینی جدید در سال ۱۴۰۱ از سویِ انتشارات اساطیر منتشر شد. *کاساگوفسکی در سپتامبر ۱۹۱۸ توسط بلشویک‌ها در خانه خود در پوگوستیخا در استان نووگورود تیرباران شد.
مسئله اصلی داریوش همایون در «صد سال کشاکش با تجدد» این است که چه‌طور کار ما از جنبش مشروطیت به انقلاب اسلامی در سال ۵۷ رسید؟ آیا راه دیگری برایِ تحقق دموکراسی و آزادی و مبارزه با استبداد وجود نداشت و چرا میل به تجدد و دگرگونی اجتماعی و سیاسی که از مشروطیت آغاز شد نهایتاً به برآمدنِ یک گفتمان دینی انجامید که تماماً خصلتِ واپس‌گرایی دارد و با طبیعت مدرنیته و دنیایِ مدرن جور در نمی‌آید؟ در این کتاب که سال ۲۰۰۶ منتشر می‌شود؛ یعنی پنج سال پیش از درگذشت داریوش همایون، تقریباً تمام کوشش نظری و فکری همایون در همه این سال‌ها در کنار هم جمع شده و در این کتاب آمده است.
شب‌هایِ نویسندگان و شاعران ایران شب‌هایِ شعر گوته از ۱۸ تا ۲۷ مهر ۱۳۵۶ با همکاری کانون نویسندگان ایران و انجمن روابط فرهنگی ایران و آلمان؛ انستیتو گوته. شب سوم: بهرام بیضایی شمس آل‌احمد محمد زهری طاهره صفارزاده سیروس مشفقی فاروق امیری محمد کسیلا
مجتبی مینوی حسن تقی‌زاده را یکی از بنیان‌هایِ تاریخ ایران معرفی می‌کند، ولی نه فقط تقی‌زاده، که ایرج افشار هم یکی از این بنیان‌هاست. امروز ۱۸ اسفند سالگرد درگذشت ایرج افشار است. *توضیح عکس: ایرج افشار، مجتبی مینوی و محمدتقی دانش‌پژوه، کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران.
شب‌هایِ نویسندگان و شاعران ایران شب‌هایِ شعر گوته از ۱۸ تا ۲۷ مهر ۱۳۵۶ با همکاری کانون نویسندگان ایران و انجمن روابط فرهنگی ایران و آلمان؛ انستیتو گوته. شب دوم: منوچهر هزارخانی محمدعلی بهمنی عمران صلاحی م. آزرم (نعمت میرزازاده) کاظم سادات اشکوری
اولین روز جهانی زن (۸ مارس) بعد از انقلاب ۵۷ به روایت هما ناطق *خودانتقادی هما ناطق از مواضعی که پیرامون زنان در ایام انقلاب و تظاهرات زنان در ۱۷ اسفند ۱۳۵۷ داشت.
شب‌هایِ نویسندگان و شاعران ایران شب‌هایِ شعر گوته از ۱۸ تا ۲۷ مهر ۱۳۵۶ با همکاری کانون نویسندگان ایران و انجمن روابط فرهنگی ایران و آلمان؛ انستیتو گوته. شب اول: رحمت‌الله مقدم مراغه‌ای سیمین دانشور مهدی اخوان ثالث سیاوش مطهری تقی هنرور شجاعی منصور اوجی
«کارنامه و زمانه میرزارضا کرمانی» اثر هما ناطق یک تک‌نگاری خواندنی از میرزارضا کرمانی قاتل ناصرالدین‌شاه قاجار است. ناطق در بخش اول کتاب به زندگی میرزارضا می‌پردازد و هم‌زمان اوضاع و احوال اجتماعی و سیاسی ایران را نیز مورد بررسی قرار می‌دهد. سپس به انگیزه میرزا برایِ قتل شاه قاجار و نقش سیدجمال‌الدین اسدآبادی در این ترور می‌پردازد و نهایتاً ترور شاه و اعدام میرزا را بررسی می‌کند. بخش دوم کتاب شامل مجموعه‌ای از منابع دست اول از جمله صورت‌هایِ استنطاق با خانواده میرزا و خودِ او و هم‌چنین برخی از نامه‌‌نگاری‌هایِ میرزا با دوستانش و متن این نامه‌ها، نظر فراش‌باشی و برخی اهالی شاه‌عبدالعظیم که در هنگام اسکانِ میرزا در ری با او معاشرت داشتند و نهایتاً نظر سیدجمال‌الدین اسدآبادی (مصاحبه با یک خبرنگار آلمانی) در مورد میرزا و قتل شاه از منابع مهم این بخش است. متن کامل صورت‌جلسه استنطاق از میرزا در این بخش نکته‌هایِ بسیار خواندنی دارد و نشان می‌دهد که میرزا برایِ انجام کار خود ایده‌‌هایِ مهمی داشته و تنها کننده‌کار برایِ پیاده‌سازی یک نقشه از پیش طراحی‌شده نبوده است. میرزا در دفاع از شاه‌کشی در پاسخ به مستنطق که می‌خواست اشخاص همدستش را افشا کند، می‌گوید: «.. هم‌عقیده من در این شهر و مملکت بسیار است. در میان علما بسیار، در میان وزرا بسیار، در میان امرا بسیار، در میان تجار و کسبه بسیار، در میان جمیع طبقات بسیار هستند..»
